PNF teknikleri uzun yıllardan beri fizyoterapist eklem hareketliliğinde sınırlılığı olan hastalara uyguladığı bir tedavi yöntemi oluşmuştur. Son yıllarda spor alanında geleneksel statik ve dinamik tekniklere alternatif olarak uygulamaya başlanmıştır. Bu teknikte otojenic ve reciprocal inhibition yoluyla kas da daha fazla bir gevşeme sağladığı görülmüştür.P.N.F’in asıl amacı sinir-kas mekanizmasındaki iletişimi kolaylaştırmak ve güçlendirmektir. 1950’li yıllarda Amerika’da Kabat-Kaiser Enstitüsünde incelenmiş, Kuat ve Voss (1965) tarafından pratik uygulamaya alınmıştır. Kabat vücudun gerileme refleksinden faydalanarak sinergist kaslarının proprioceptörlerinin uyarılmasından yararlanılmıştır.
P.N.F tekniğinin uygulanmasından eklemin bir miktar açılması o noktada aktif izometrik kasılma yaptıktan sonra hareket sınırına kadar gerdirilerek statik germe uygulanması söz konusudur.
Yapılan bir araştırmaya göre dinamik ve statik streching arasında çok fazla bir fark bulunamamıştır.
Ancak yapılan araştırmaların sonucuna bakıldığında PNF metodunun dinamik ve statik streching metodundan daha faydalı olduğu görülmüştür.
Statik esnetmenin uygulandığı kasın 10-30 saniye süresince gerdirilmesi gerekir (Andersonn, 1984). Bu süre balistik esnetme için ise her egzersiz için 30sn ile 1dakika arasında değişmektedir (Vries, 1962). P.N.F metodun da ise kasa gerdirme 5-10 sn arasında uygulanmalıdır (Beauliev, 1980), (Knortz, 1985). Yapılan 10 tane karşılaştırmalı araştırmadan 9 tanesinde PNF tekniği kullananlarda daha çok hareket genişliği (ROM) elde edilmiştir. Buna göre PNF tekniğinin daha faydalı olduğu düşünülmektedir.
PNF streching teknikleri ile pasif esneklikte meydana gelen gelişmeler aynı zamanda aktif esneklik de gelişmelere neden olmuştur. Bununla beraber yapılan araştırmaların sonucuna göre aktif tekniğinin pasif teknikten daha etkili olduğu ortaya çıkmıştır.
PNF genelde izometrik kasılma ve statik gerdirmenin kombinasyonudur. Bu yöntemle sporcu, eklemi kendi kendine yada bir başkası yardımı ile maksimal germe sınırına kadar gerdirir. Yani statik germe yapar. Daha sonrada bu eklem sporcu tarafından gerildiği yönün tersine 5-10 saniye süre ile hareket ettirmeye çalışır. Dolayısıyla bu aşamada 5-10 saniyelik bir izometrik kasılma yapılmış olur. Bu aşamadan sonra eklem izometrik kasılma için güç verilen yöne doğru gerdirilir. (5-10 sn gerdirme 5-10 sn dinlenme) ile 6-8 tekrar yapılır.
Aktif PNF
Hareket aktif kas çalışmasıyla 6 sn süre ile tam yüklenmeli olarak uygulanır. Sonra aksi yönde etki eden kas grupları ile eşinde yardımı ile izometrik olarak çalıştırılır. 8 sn değişmelerle 1 dk süre ile çalışılır.
Pasif PNF
Burada çalışan eklem, eş yardımı ile pasif olarak 6 sn süre ile azami şekilde gerilir. Sonraki aktif yöntemde olduğu gibi antagonist kaslar eşin direncine karşı izometrik olarak gerilir yine değişmeli olarak 6 sn yüklenmelerle 1 dk süre ile uygulanır.
· Esnetmeler sırasında kesinlikle nefes tutulmamalıdır.
· Özellikle esnekliği az olan sporcular için her çalışma öncesinde esneklik çalışması yapılmalıdır.
· PNF yöntemi ile çalışmalar sırasında eklemleri ağrı sınırının çok üstüne zorlamaktan kesinlikle kaçınılmalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder